Ryfylkebiblioteket Hjelmeland - synleg i lokalsamfunnet



Biblioteksjef Grete Haugen Sandvik
Foto: Vidar Lund / Rogaland fylkeskommune


Rogaland er eit mangfaldig fylke, det er ingen tvil om det. Turen til Hjelmeland var eit god døme på at du ikkje skal langt frå Stavanger føre du er i grøne bygder og distrikts-Noreg! Etter ferja til Tau er det godt over ein time med buss til Hjelmelandsvågen. Det var ein utruleg fin tur, med ein bussjåfør som tydelegvis likte jobben og passasjerane sine! Det er eit godt utgangspunkt i eit sørvisyrke som bussjåfør.

Biblioteket ligg i eit fint trehus i Hjelmelandsvågen
Foto: Vidar Lund / Rogaland fylkeskommune

Etter å ha reist i to timar var eg framme og vart ønskt velkomen i eit veldig triveleg bibliotek! Biblioteket ligg fint plassert i Hjelmelandsvågen, ikkje langt frå den gamle ferjekaia og kommunehuset. Ein del av kommuneadministrasjonen ligg òg i same bygg som biblioteket. Det gjer mellom anna at biblioteket får litt ekstra ressursar gjennom samarbeid med kundetorget. Det legg ganske store føringar for opningstida på biblioteket òg, ved at ein stort sett må ha ope i vanleg kontortid.

Ryfylkebiblioteket Forsand - motoren i samarbeidet

Biblioteksjef Nina Olaussen
Foto: Vidar Lund / Rogaland fylkeskommune

Det er ikkje alltid så enkelt å reise kollektivt - særleg ikkje midt på dagen. Ryfylkebiblioteket Forsand er ikkje den enklaste plassen å koma seg til eller frå. Denne gongen ordna det seg ved haiking! Biblioteksjef Nina Olaussen inviterte både Kathrine Vik frå Strand og meg til lunsj og eit møte om e-bøker, og dermed vart det plass til meg hjå Kathrine.

Eg trur ikkje eg tek munnen for full om eg seier at biblioteksjefen i Forsand skal ha mykje av æra for at Ryfylkebiblioteket er vorten realisert. Frå å vera eit reint digitalt prosjekt med fokus på digitale tekstar til distrikta er det vorte noko mykje meir. Det trur eg alle er nøgde med, iallfall når det har vist seg at e-bøkene har vorte det vanskelegaste å få til.

Ryfylkebiblioteket Strand - på flyttefot?



Biblioteksjef Kathrine Vik og Svanhild Nesse
Foto: Vidar Lund / Rogaland fylkeskommune



Opp om morgonen igjen, denne gongen for å nå Tau-ferja i retning Strand. Samferdslepolitikk er kompromiss - når ferja går til Tau og ikkje Jørpeland er nok det mykje av omsyn til resten av Ryfylke. Når eg kjem til Tau er det berre å hive seg på bussen til Jørpeland, administrasjonssentrum i Strand kommune, den definitivt største kommunen i Ryfylke.

Ryfylkebiblioteket Strand er eit bibliotek som satsar på tilgjenge. I skuleåret er hovudbiblioteket ope 10-18 måndag-fredag og 10-14 laurdag, og filialen på Tau open 20 timar i veka, noko som må vera mellom dei betre opningstidene for eit bibliotek med 4 årsverk og eit gjennomsnittsutlån på 7,2 per ibuar! Tidene er nesten ikkje reduserte om sommaren heller, så dette er verkeleg eit ope bibliotek.

Sandnes bibliotek - optimismen rår



Inngangen til biblioteket...
Foto: Vidar Lund / Rogaland fylkeskommune

 Sandnes bibliotek er framleis eit av dei nyare biblioteka i fylket, det opna i dei nye lokala i Sandnes kulturhus i 2000. Biblioteket er stort sett i 2. og 3. etasje, med administrasjon og magasin i 4. etasje. I 1. etasje er det berre gang og inngang til heis - enn så lenge!

Sandnes bibliotek ligg i ein av kommunane som veks mest i heile landet og er no 8. størst. Det er sjølvsagt kjekkare å vera ein kommune som får fleire ibuarar enn færre, men samstundes er det utfordrande med vokster òg. Folk må ha hus, barnehage, helsteneste og alt anna som høyrer til eit moderne lokalsamfunn. Fokuset til kommunen blir gjerne på investering og drift av slike naudsynte tenester. Samstundes ser det ut som om dei gløymer biblioteket...

Vindafjord bibliotek - får mykje ut av lite



Biblioteksjef Any T. Heggebø
Foto: Vidar Lund / Rogaland fylkeskommune

 Eg held beinhardt på kollektivtransport som framkomstmiddel. Somtid har det vore ei utfordring (å koma seg frå Hauge i Dalane etter kl 16 t.d.), somtid overraskande greitt! Vindafjord er ein kommune som ligg i utkanten av Rogaland, men likevel ganske sentralt sidan E134 går gjennom kommunen. Etter samanslåinga mellom Vindafjord og Ølen har kommunen over 8.000 ibuarar, men framleis berre 1,5 årsverk på biblioteket. Men no skal det bli nytt bygg der òg!

Ryfylkebiblioteket Sauda - frå bakgate til sentrum



Biblioteksjef Ingunn Kalvik og Ellen Thompson
Foto: Vidar Lund / Rogaland fylkeskommune

 Det var eit godt val å reise inn til Sauda etter vitjinga i Suldal. Å stå opp kl 08 i staden for 06 er absolutt meir meg... Ryfylkebiblioteket Sauda var neste post på programmet. Som namnet seier: ein del av Ryfylkebiblioteket.

Sauda er ein av dei større kommunane i Rogaland arealmessig, og den nest største i Ryfylke når det gjeld folketal. Likevel er busetjingsstrukturen heilt annleis enn i naboane Suldal og Vindafjord, sidan nesten alle ibuarane bur tettstadene Sauda og Saudasjøen. Dei er igjen så nært kvarandre at dei nesten heng saman. Så der Suldal har lange fråstandar og mange skular har Sauda med sine 1000 fleire ibuarar færre skular og kortare fråstandar.

Ryfylkebiblioteket Suldal - for heile kommunen



Frå venstre biblioteksjef Elfried Lunde og Eva Bendiksen
Foto: Vidar Lund / Rogaland fylkeskommune

 Etter vitjinga på Finnøy var det berre å setje seg på båten att. Det er verkeleg flott å ta hurtigbåtane innover Ryfylke. Eg var rett nok heldig med vêret, men hadde det vore ruskevêr så hadde det hatt sin sjarm det òg. Trur eg...

Etter halvannan time på båten var det avstigning på Sand i Suldal for å vitje Ryfylkebiblioteket Suldal. Suldal er ein svær kommune - arealmessig. På kartet kan ein sjå at kommunen både har øyar og skjer, samstundes som det er store innlandsareal. Og det bur folk overalt, delvis med ganske lang køyretid til kommunesenteret Sand. Dette har òg fått konsekvensar for korleis kommunen tenkjer bibliotek. I tillegg til hovudbiblioteket på kulturhuset har dei 5 filialar som er samlokalisert med skular som kombinasjonsbibliotek. Dermed får brukarane iallfall eit minimum av bibliotektenester. Og med samarbeidet i Ryfylkebiblioteket så får folk det dei måtte ønskje på sitt lokale bibliotek.

Ryfylkebiblioteket Finnøy - lovnad om ei ny framtid



Biblioteksjef Merete Meling Kindingstad
Foto: Vidar Lund / Rogaland fylkeskommune

Ein må opp om morgonen om ein skal reise i Rogaland! Kl 07.15 gjekk båten frå Stavanger til Judaberg, sentrum i Finnøy kommune.

Eg kom tidleg måndags morgon - rett føre helga hadde biblioteksjefen fått det stadfesta: Det blir nytt bibliotek på Finnøy! Formannskapet brukte hasteparagrafen og vedtok å kjøpe ein del av eit nytt bygg ved sentralskulen, der mesteparten av kjøpssummen vart finansiert ved å selje bygget biblioteket disponerer i dag.

Eit veldig godt val. I saksutgreiinga skriv rådmannen rett ut at det einaste dei kan få for bygget er tomteverdien. Det seier mykje om standarden på huset. Det er nok god sjans for at det blir rive når den nye eigaren tek over. Eg vart litt imponert då eg såg kva tilhøve biblioteket driv under i dag og kva dei får ut av det. Einaste minuset ved den nye plasseringa er at biblioteket kjem endå lenger vekk frå ferjekaia og dei som kjem med båt til Judaberg.

Utsira folkebibliotek - best i Noreg



Biblioteksjef Bjørg Rasmussen.
Foto: Vidar Lund / Rogaland fylkeskommune

 Etter besøket i Haugesund gjekk turen ut i havet. 1 time og 10 minutt vest for Haugesund ligg Utsira, den minste kommunen både i fylket og landet med sine 213 ibuarar. Eg fekk overnatte i eit lite sjøhus ved Nordvågen og var klar for bibliotekvitjing morgonen etter.

Utsira folkebibliotek er slett ikkje det minste biblioteket i Noreg. Utsira er ein kommune som skil seg ut i nasjonal samanheng på mange måtar. Ein ser dei på toppen av nesten alle positive statistikkar og på botn i dei andre. Når det gjeld bibliotek er dei definitivt på topp. Utsira lånte ut 31,5 eksemplar per ibuar i 2011, av dei var 26,7 bøker og 4,8 andre media. Det villaste er utlånet av barnelitteratur. Per unge 0-13 år vart det lånt ut 111,8 barnebøker! Rett nok fungerer biblioteket som kombinasjonsbibliotek (sjølv om det ligg 50 m unna skulen), men det er ingen andre kombinasjonsbibliotek som er i nærleiken av noko liknande heller.

Haugesund folkebibliotek - ein institusjon i byen

Haugesund folkebibliotek.
Foto: Vidar Lund / Rogaland fylkeskommune

Frå Karmøy gjekk turen med buss til Haugesund, som har valt ein heilt annan bibliotekmodell enn Karmøy. Der Karmøy har 4 avdelingar medrekna hovudbiblioteket har Haugesund berre eit hovudbibliotek. Og for eit hovudbibliotek! Haugesund må vera ein av dei få byane der biblioteket er verna etter kulturminnelova.

Bygget er frå 1967, teikna av David Sandved, ein av dei største arkitektane i Noreg etter krigen. Heile bygget er gjennomkomponert, ikkje berre bokhyllene men og lampar og kontormøblar er teikna av Sandved. I eit slikt bygg blir det alltid utfordringar. Ein skal ta omsyn til estetikken og det fantastiske bygget, samstundes som ein skal drive ei moderne bibliotekteneste.

Karmøy folkebibliotek - for heile kommunen




Frå venstre: biblioteksjef Hanne Mulelid, nestleiar Lillian Rushfeldt,
Ellen Dybdahl og Susann Broch Rolfsen
Foto: Vidar Lund / Rogaland fylkeskommune

 Endeleg klar for nye vitjingar! To dagar på tur fører meg til Karmøy, Haugesund og Utsira. Fleire kjekke båtturar - den fyrste frå Stavanger til Kopervik og Karmøy folkebibliotek. Dette var same dagen det vart full sommar i Rogaland, så det var ein flott båttur over fjorden!

Karmøy har gode bibliotektradisjonar. Med over 40.000 ibuarar skal biblioteket nå mange brukarar. Difor er dei ein av kommunane som har satsa på godt utbygde filialar. Inntil nyleg hadde dei hovudbibliotek og 5 filialar, no har dei tre filialar (Åkrehamn, Skudeneshavn og Norheim) igjen i tillegg til hovudbiblioteket.

Sokndal folkebibliotek - nye takter!



Ordførar Trond Arne Pedersen klypper snor.
Foto: Rogaland fylkeskommune / Vidar Lund

Sokndal folkebibliotek har vore på legd ei stund av di skulen og biblioteket skulle renoverast. Tysdag var stunda komen for å opne biblioteket på nytt. Det er lite som er gildare for ein fylkesbiblioteksjef enn å vera med på det! Ordførar Trond Arne Pedersen var til stades og klypte snora som opna det nye biblioteket. Ordføraren er familiefar og fast brukar av biblioteket, og det var tydeleg at biblioteket er viktig for han.

Sokndal er elles ein av dei beste bibliotekkommunane i Rogaland. Dei ligg godt over snittet for både utlån og besøk og ressursbruk per ibuar, og det var openbert på opninga at folk var ivrige etter å koma igang igjen med å låne!

Sola folkebibliotek - frå kulturhuset til Nordsjøen

Fire av dei tilsette på Sola. Frå venstre: konst. biblioteksjef Randi
Myklebust, Kirsti Jørgensen, Lene Høigård og Rakel Stensland.
Foto: Rogaland fylkeskommune / Vidar Lund

Det blir veldig mykje buss i desse postane - eg ser det. Men det er veldig merkeleg at dersom du vil reise frå Klepp sentrum til Sola sentrum utan å ta omvegar innom Sandnes og/eller Stavanger så må du ta buss anten kl 7 eller kl 14.05... Ikkje rart at eg hadde bussen mest for meg sjølv!

No: over til bibliotek! Sola folkebibliotek er eit av biblioteka som ligg i eit kulturhus. Sola kulturhus er eit av dei største kulturhusa i regionen, med over 200.000 innom i biblioteket, på ulike arrangement og gjennom fritidsklubb og kulturskule.

Klepp bibliotek - stødig og høg kvalitet

Det er vel ikkje akkurat noka bombe: kollektivtrafikken her i området er lagt opp til at folk skal reise til og frå Sandnes og Stavanger. Dvs. at der ein bil ville brukt 24 min. på kortaste måte, brukar bussen nesten ein time, med innlagt bussbyte på Sandnes...
Vis større kart

Men det er bibliotek eg skal skrive om! Klepp bibliotek er mellom dei beste biblioteka i fylket. Med jamt og stabilt høgt utlån på mellom 8 og 9 per ibuar i alle dei år så er dei i eliteklassen, særleg med tanke på at dei ikkje er kombinasjonsbibliotek, og heller ikkje har filialar.

Gjesdal folkebibliotek - ung til sinns



Veveriet er den gamle fabrikken til De forenede uldvarefabrikker,
no bibliotek og møtelokale.
Foto: Rogaland fylkeskommune / Vidar Lund

Denne reisa er på mange måtar vorte eit dogmeprosjekt. Eg skal innom alle biblioteka føre 1. mai, og det skal skje ved hjelp av kollektivtrafikk. Eg slit litt med dogme to denne dagen, av di eg sit på med biblioteksjefen i Gjesdal då eg skal dit. Det får gjelde som kollektivtrafikk at vi er to i bilen mot normalt ein...
Gjesdal folkebibliotek er eit av biblioteka i Rogaland som jobbar mest med nyskaping, vil eg påstå.

Lund folkebibliotek - frå botn til topps!

Lund folkebibliotek tidleg om morgonen.

Om ein er morgonfugl er det fullt mogleg å bu i Stavanger og jobbe på Moi i Lund. Dersom du er klar for å ta toget kl. 06.02 kvar morgon... Det er ikkje eg, men denne gongen gjekk det! Lund (flott namn på ein kommune!) ligg i Dalane, og grensar både mot Eigersund, Sokndal, Flekkefjord og Sirdal. Eigentleg veldig sentralt, sjølv om det ikkje kjennest slik ut kl 06.02 om morgonen...

Kvitsøy folkebibliotek - ein ny giv



"Med hjartet på rette staden"-stemning på Kvitsøy.
Foto: Rogaland fylkeskommune / Vidar Lund

Som namnet seier er Kvitsøy ei øy! Og i motsetnad til andre øyar i fylket er det korkje bru eller tunnell dit (sjølv om ein har stor von på Rogfast...), så då er det ut i båt tidleg om morgonen. Turen ut er veldig fin, sjølv om vi kan hende vart litt bleikare enn vanleg av bylgjer som var ekko etter uvêret natta føre...

På Kvitsøy folkebibliotek har dei fått ny biblioteksjef i år. Fylkesbiblioteket kjenner litt ekstra ansvar for dei små biblioteka, særleg dei med ufaglært biblioteksjef. Kvitsøy har vore så heldige at dei har fått ein biblioteksjef i 40 % som i tillegg jobbar 60 % på Stavanger bibliotek, dermed blir det god bibliotekfagleg forankring!

Eigersund folkebibliotek - pressa i kvardagen

Ein må tidleg opp når ein skal til "okka" by på morgonen! Grunna andre møte måtte eg ta toget kl 07.07 for å nå eit besøk på Eigersund folkebibliotek. Rart å tenkje på at dette var det faste toget eg tok då eg jobba på Bryne og at det fungerte så bra...


Tre av dei tilsette ved Eigersund folkebibliotek, frå venstre
biblioteksjef Jóhanna Aðalsteinsdóttir, Anne-Kristin Nilsen og Ira Ladogianni.
Foto: Rogaland fylkeskommune / Vidar Lund


Eigersund er ein av dei få kommunane som rett og slett har nedprioritert biblioteket dei siste åra. Nesten alle kommunane i Rogaland har ein folketalsvekst som gjer det vanskeleg å halde tritt budsjettmessig. Ein rasjonaliserer på den måten at ein ikkje får kompensert for folketalsveksten i stillingar og mediebudsjett. I Eigersund har det vore mykje tøffare, biblioteket har måtta tole kutt på til saman 2 årsverk gjennom nedlegging av filialane og kutt på hovudbiblioteket, og skal no drive folkebibliotek med 3,14 årsverk i ein by på 14.500 ibuarar. Samanlikna med andre kommunar av same storleik og type brukar Eigersund meir pengar på idrett og kino, mindre pengar på bibliotek og kulturskule.

Hå folkebibliotek - hjarta i kulturkommunen



Inngangspartiet til Hå folkebibliotek
Foto: Rogaland fylkeskommune / Vidar Lund

 Etter ei kjapp vitjing på Time var det på tide å koma seg ut til Nærbø og Hå folkebibliotek. Hå er ein av kommunane som verkeleg har satsa på bibliotektenestene dei siste 30 åra. Dette har bore frukter, ved at både besøk og utlån er mellom dei høgste i fylket - og truleg i landet når vi snakkar om kommunar med over 17.000 ibuarar!

Time bibliotek, nyskapande og tradisjonelt

Eg må fyrst åtvare om at eg er dundrande ugild (inhabil) når det gjeld Time bibliotek. Eg var nemleg biblioteksjef der frå 2008 og ut 2011, og var sentral i planlegginga av det nye biblioteket som opna i oktober 2010...



Time bibliotek frå utsida ein fredags morgon kl 07.45
Foto: Rogaland fylkeskommune / Vidar Lund



Biblioteket ligg på Bryne, og dit er det veldig greitt å koma seg på toget ein tidleg fredagsmorgon. Toget rullar ut frå stasjonen kl 07.07 og er på Bryne kl 07.41. Etter at dobbeltsporet mellom Stavanger og Sandnes opna så er toget stort sett i rute òg.

Frå møteplassen Bokn til kultursenteret Tysvær folkebibliotek



Busskur på E39 ved avkøyringa til Føresvik
Foto: Rogaland fylkeskommune / Vidar Lund



Frå Føresvik i Bokn gjekk turen til Aksdal - etter å ha stått litt forhutla og venta ved eit busskur som har sett sine beste dagar...



Tysværtunet.
Foto: Rogaland fylkeskommune / Vidar Lund



Når du kjem til Aksdal så kan det sjå ut som om du kjem rett til eit kjøpesenter, sidan du ser Aksdal senter frå vegen. Der er òg rutebilstasjonen. Eg hadde heldigvis snakka med biblioteksjefen på førehand, og etter å ha gått gjennom senteret så dukka Tysværtunet opp - og der ligg Tysvær folkebibliotek. Tysværtunet er eit kulturhus med kino, konsertsalar, bibliotek, idrettshall og symjeanlegg. Ved enden av plassen mellom Aksdal senter og Tysværtunet ligg Aksdal kyrkje, så rundt denne plassen kan ein seie at folk i Tysvær får dekt både fysiske og andelege behov!

Tidleg start på veg til Bokn bibliotek...

Etter at eg byrja på fylkesbiblioteket har eg ikkje vorte meir morgonfugl enn før! Sidan eg bur midt i Stavanger og fleksitida seier at eg skal vera på jobb kl 9, så er det brutalt å koma seg på Kystbussen som går kl 07.15 frå Byterminalen...

Biblioteksjef Linda Ognøy tok imot meg på ferjekaia på Arsvågen. Det går nemleg ikkje buss til kommunesenteret Føresvik! Ho losa oss trygt gjennom smale vegar til vi kom til Bokn bibliotek. Bokn bibliotek er eit kombinasjonsbibliotek, som både fungerer som folkebibliotek for heile kommunen og skulebibliotek for Bokn skule.


Bokn bibliotek i 1. etasje.
Foto: Rogaland fylkeskommune / Vidar Lund


Bokn bibliotek er ein suksess! Biblioteket er mellom dei mest populære i heile Noreg. Med 15,77 utlån per ibuar (Noreg: 5,12) og 10,6 besøk per ibuar (Noreg: 4,4) er det berre Utsira som slår dei i heile landet. Skulen har sjølvsagt ein stor del av æra for dette, men utlånet av bøker for vaksne er òg særs høgt!

Biblioteket har lyse, trivelege lokale, og når kaffikanna står klar så er det ingen tvil om at biblioteket er ein fin møteplass på Bokn.

Ut på tur

Eg tok til som fylkesbiblioteksjef i Rogaland 1. januar i år. Det vart fort klart for meg at sjølv om eg har jobba i folkebibliotek i Rogaland dei siste fire åra, så er det mykje eg ikkje veit om biblioteka i fylket! Når me nok skal ta til med å laga ein bibliotekplan for Rogaland er det viktig å kjenna biblioteklandskapet skikkeleg, mellom anna ved å reisa rundt og sjå biblioteka og bibliotekarane på heimebane. Eg vonar dette òg kan vera ein måte du som les dette kan bli meir kjend med biblioteklandskapet i Rogaland.

Denne bloggen skal vera ei reisedagbok der eg fortløpande presenterer folkebibliotek som eg har besøkt. Målet er å koma seg til alle hovudbiblioteka i Rogaland føre 1. mai. Sidan eg ikkje har bil så blir det òg ein fin måte å prøva ut ein annan del av fylkeskommunen: kollektivtrafikken! Tog, buss og båt blir dei viktigaste transportmidla frametter.


Vis Folkebibliotek i Rogaland i eit større kart